Kur’an'ı, sünneti ve icmayı esas alarak ve de Ehl-i sünnetin temel kurallarından yola çıkarak, yeni ortaya çıkan ilmi, siyasi, iktisadi ve ahlaki sorunlara, İslami çözüm ve çareler bulma cehdine ve ciddiyetine içtihad denir. vahiy tarlasından meyve devşirmektir. Doğruya ulaşmak için çaba ve gayret göstermektir. İçtihadın kapısını kapamak, İslamî hükümlerin uygulanmasının önünü tıkayıp, Müslümanları çözümsüzlük yüzünden başka milletlerin hukuk ilkelerine yöneltmektir. Ya da İslam’ı hayata uygulamayı zorlaştırmaktır.

İslam’da var olan durumlardan birisi içtihaddır. Kur’an ve sünnetin meşru gördüğü içtihad; İslam dininin gelişen ve değişen bütün çağların her türlü ihtiyacına cevap verebilen "diri ve dinamik bir din" olma özelliğinin alâmetidir. İslam’ın diğer dinlere ve düzenlere karşı en önemli özellik ve üstünlüklerinden birisi de, içtihad sistemini getirmiş ve geliştirmiş olmasıdır.

Kuran-ı Kerim, her zaman için gerekli ve geçerli olacak "mutlak doğruları" ve "mutlak yanlışları" bildirmiş, Hz. Peygamber Efendimiz ise bunların doğru anlaşılmasına ve uygulanmasına yarayacak genel ve temel prensipleri, örneklerle göstermiştir. Kur’an ifadelerinde "resmiyet", hadislerde ise "samimiyet" göze çarpar. Kur’an’ın ayetleri, Peygamber’in (sav) sahih sünnetleri içtihad değil, içtihadın kaynaklarıdır. İçtihad değişse de Kur’an ve Sünnet değişmez. Ayrıca, Kuran ve sünnette açık cevabı bulunmayan bazı konularda da:

1 - Değişik zamanlarda,

2 - Değişik mekânlarda,

3 - Farklı âlimlerin,

4 - Farklı metotlarla,

Hep aynı neticeye varmaları ise "İcma" dediğimiz "Mutlak hüküm" leri doğurmuştur. İşte Kur’an'ı, sünneti ve icmayı esas alarak ve de Ehl-i sünnetin temel kurallarından yola çıkarak, yeni ortaya çıkan ilmi, siyasi, iktisadi ve ahlaki sorunlara, İslami çözüm ve çareler bulma cehdine ve ciddiyetine içtihad denir. İçtihad; Kur’an ayetlerinde, Peygamber hadislerinde var olup da görünmeyen İslami hükümleri ilmi ehliyete ve liyakate sahip olan müçtehidin ayet ve hadislerden bulup ortaya çıkarmasıdır.