Dünyada her yıl doğan yaklaşık 50 milyon çocuk, annelerinin diyetinde yeterince iyot bulunmaması yüzünden farklı ölçülerde zekâ geriliği riskiyle karşı karşıya. Çalışmalar büyüme geriliği olan çocuklarda iyot eksikliğini tedavi etmenin büyüme üzerinde olumlu etkilerinin olduğunu gösteriyor.

İyot eksikliğinde korunma tedavisi gıdalarla yeterli iyot alımıyla başlıyor. İşlenmemiş deniz, kaya ve kaynak tuzları ise önemli doğal iyot kaynakları. İyottan zenginleştirilmiş tuz ise iyot eksikliği ile mücadelenin en etkin yolu. Bu amaç için günde sadece 2 gram iyotlu tuz kullanmak yeterli. Tuzun kuru, ışık almayan kapalı kaplarda saklanması ve yemeğe piştikten sonra ilave edilmesi gerekiyor.

Telafisi mümkün olmasına karşın iyot eksikliği tüm dünyada küresel bir problem olmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünya nüfusunun yüzde 54’ü iyot yetersizliği ve buna bağlı gelişen hastalık riskleriyle yaşıyor. Ülkemizde de 1999 yılından bu yana iyot eksikliği ve guatr ile mücadele amacı ile sofra tuzlarına iyot ekleniyor. Ancak çalışmalardan olumlu sonuçlar alınmasına rağmen iyot yetersizliğine bağlı guatr insanları etkilemeye devam ediyor.

İyot eksikliğinin nedenleri

Ne yazık ki iyot vücutta sentezlenemiyor. Sağlıklı beyin gelişimi ve büyümenin temel taşlarından olan tiroit hormonlarının üretilebilmesi için vücuda dışarıdan iyot alınması gerekiyor. Beslenme yolu ile yeteri kadar iyot alınmadığında eksiklik belirtileri ortaya çıkıyor. İyot eksikliğini küresel bir sorun haline getiren en önemli etken ise toprak ve sularda yeterli miktarda iyot bulunmaması.

İyot eksikliği nedeniyle ortaya çıkan tiroit hastalıklarının başında ise guatr geliyor. İstatistiklere göre dünyada yeterince iyot alamadıkları için 740 milyon kişi guatr hastası.