Şurası bir gerçektir ki, inkârcıların yaptıkları iyilikler onları ebedi azaptan kurtaramayacaktır. Nitekim Hz. Peygamber’in amcası Ebu Talip hayatı boyunca yeğenini himaye etmesine rağmen O’na ve O’nun getirdiklerine iman etmediği için cehennemde ebedi olarak azap çekecektir. Onunla ilgili olarak bir rivayette şöyle buyrulmuştur: “Cehennemliklerin azap itibari ile en ehveni Ebû Talib’dir. O dahi (ateşten) iki ayakkabı giyecek, onlardan beyni kaynayacaktır.” (Müslim, “İman”, 363)

“Değerli Hocam, ben üniversitede okuyan bir gencim. Arkadaşlar arasında muhabbet yaparken konu inanç meselelerine geldi. Birisi; ben inanmıyorum, dedi. Nedenini sorunca, Kur’an’da, geçici bir hayat yaşayan insanların ebedi cehennemde kalacaklarından bahsediliyormuş. Bu adalet mi, kısa yaşanan bir hayata karşılık ebedi bir ceza olur mu? gibi şeyler söyledi. Böyle inananlara nasıl cevap verebiliriz?”

Sevgili kardeşim, böyle bir sorunun sorulması saçmadır. Eğer inançsız birisi soruyorsa, inançsızlığında samimi olmadığını gösterir. Niçin? Çünkü o kimse zaten Allah’a ve Allah’tan gelen her şeye karşı çıkıyor, ahiret hayatını da inkâr ediyor. Bütün bunlara rağmen nasıl oluyor da geçici bir hayatta işlenen suçların cehennemde ebedi azaba çarptırılma meselesini ve cehennemin ebediliğini sorgulayabiliyor?

İnsanlık tarihinde, “sevap-ödül dengesi” açısından cennetin ebediliği konusu tartışmaya açılmamıştır. Varsa-yoksa, nasıl cehennem azabı ebedi olabilir? sorusu sorularak tartışma yapılmıştır. Bu tartışmanın iki tarafı vardır: Bunlardan birisi inançsızlar, diğeri de bazı Müslümanlardır.

İnançsızların amacı, İlahi adaleti sorgulamak suretiyle insanların Allah’a yöneliminin önünü kesmektir. Kimi Müslümanların amacı da, İlahi rahmetin kuşatıcılığından hareketle Yüce Allah’a yönelimin önünü açmak isteğidir.

Tarafların görüşlerini ele almadan önce bu konuda sorulan soruyu bir defa daha tekrarlayalım: “Nasıl geçici bir hayatta işlenen suçların karşılığı cehennemde ebedi kalmak suretiyle azap çekmek olabilir?” Cehennem belli bir süreden sonra nihayet bulacak ve cehennemdeki azap da otomatik olarak ebedi olmayacak diyen bazı Müslümanlar, cehennemin ebediliğiyle ilgili ayetleri zorlayıcı yorumlara tabi tutmuşlardır. Bu konuda onlar Kur’an’da geçen şu ayetleri delil olarak getirmişlerdir:

“Allah’ın dilediği hariç olmak üzere, içinde ebedî kalacağınız yer ateştir." (En’âm, 6/128) “Rabbinin dilediği hariç, onlar gökler ve yer durdukça o ateşte ebedî kalacaklardır. Rabbin gerçekten istediğini yapar.” (Hud, 11/ 107) “Allah’ın rahmeti her şeyi kaplamıştır.” (A’raf, 7/156)

Arapça dil kurallarına göre En’am Suresi 128 ve Hud Suresi 107. ayetlerde geçen “illâ mâşâ Allah, illâ mâşâerabbük” pasajlarındaki istisnalar üzerine hüküm binâ edilemez. Şayet binâ edilse bile, bu hüküm azabın bir gün sona ereceğini değil, aksine bu sona ermenin ilahi iradeye bırakıldığını gösterir. Çünkü sonsuzluktan, sonsuz olmayan bir zaman çıkarıldığında sonsuzluk aynen devam eder, gider.