“Hayır ve şer Allah’tandır”, demek bunları yaratanın Allah olduğunu ifade etmektir. Çünkü Yaratıcı Allah’tır ve O’ndan başka yaratıcı yoktur. Kula bakan yönüyle hayrı ve şerri cüz’i iradesiyle tercih eden, seçen insanın kendisidir. İrade-i cüz’iye, bir fiili işlemek ya da terk etmek üzere kulun nefsinde hâsıl olan meyildir. Bundan dolayı İslam’da insanlar iyi ve kötü yaptıkları bütün davranışlardan sorumludurlar.

Yüce Allah şerri, İlahi hikmet için yaratmıştır. Bununla birlikte şerden korunma yollarını da insanlara bildirmiş ve onlara şerden korunma gücü de vermiştir. İnsan bilgi ve gücüne rağmen hayır değil de şer işler ve kötü yollara tevessül ederse, elbette bu yaptıklarından sorumlu tutulacak ve ahirette cezaya da çarptırılacaktır. Dünyada şer olmasa hayrın manası anlaşılamaz, bu dünyanın bir imtihan dünyası olmasındaki hikmet gerçekleşemezdi. Şer Allah'ın adalet ve hikmeti gereği veya kendisinden sonra gelecek bir hayra vasıta ve aracı olmak ya da daha kötü ve zor bir şerri defetmek için yaratılmıştır.

“Ben üniversitede okuyan bir öğrenciyim. Bize gelen bir konuşmacı, “Allah iyiliklerin yaratıcısıdır, kötülüklerin yaratıcısı değildir” dedi. Hâlbuki biz her şeyin yaratıcısının Allah olduğunu biliyoruz. Eğer konuşmacının iddia ettiği gibi kötülüklerin yaratıcısı Allah değilse kimdir? O zaman da başka bir sorun ortaya çıkar. Aklıma takılan bu sorunu çözerseniz memnun olurum.”

Sözlükte "iyi, iyilik, yarar, yararlı iş” manalarına gelen hayır, terim olarak, Yüce Allah’ın emrettiği, sevdiği, hoşnut olduğu, yapıldığında mükâfat ve övgüyü gerektiren davranışlara denir. “Kötülük, kötü iş” manasına gelen şer ise, terim olarak, Yüce Allah’ın sevmediği, hoşnut olmadığı, meşru sayılmayan, yapıldığı taktirde ceza ve kötülenmeyi gerektiren davranışlara denir. Yaşadığımız bu dünyada hayır da vardır, şer de vardır. İslamî terminolojide ma’ruf sözcüğü her türlü hayrı, münker sözcüğü de her türlü şerri içine alır. Ma’ruf, aklın ve dinin iyi ve güzel olduğunu bildiği; münker ise, yine aklın ve dinin kötü ve çirkin olduğunu bildiği şeylerdir. Müslümanlara düşen görevlerden birisi de iyiliği emretmek ve kötülükten alıkoymaktır. Hayır ve şer yaratma bakımından Allah’a, tercih etme bakımından ise insanlara aittir. İnsanların davranışlarını onların iradeleri doğrultusunda yaratan Allah’tır. Bir ayette: “Allah her şeyin yaratıcısıdır” (Zümer, 39/62) buyrulur.