İyot eksikliğinde korunma tedavisi gıdalarla yeterli iyot alımıyla başlıyor. İşlenmemiş deniz, kaya ve kaynak tuzları ise önemli doğal iyot kaynakları. İyottan zenginleştirilmiş tuz ise iyot eksikliği ile mücadelenin en etkin yolu. Bu amaç için günde sadece 2 gram iyotlu tuz kullanmak yeterli. Tuzun kuru, ışık almayan kapalı kaplarda saklanması ve yemeğe piştikten sonra ilave edilmesi gerekiyor.

Telafisi mümkün olmasına karşın iyot eksikliği tüm dünyada küresel bir problem olmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünya nüfusunun yüzde 54’ü iyot yetersizliği ve buna bağlı gelişen hastalık riskleriyle yaşıyor. Ülkemizde de 1999 yılından bu yana iyot eksikliği ve guatr ile mücadele amacı ile sofra tuzlarına iyot ekleniyor. Ancak çalışmalardan olumlu sonuçlar alınmasına rağmen iyot yetersizliğine bağlı guatr insanları etkilemeye devam ediyor.

İyot eksikliğinin nedenleri:

Ne yazık ki iyot vücutta sentezlenemiyor. Sağlıklı beyin gelişimi ve büyümenin temel taşlarından olan tiroit hormonlarının üretilebilmesi için vücuda dışarıdan iyot alınması gerekiyor. Beslenme yolu ile yeteri kadar iyot alınmadığında eksiklik belirtileri ortaya çıkıyor. İyot eksikliğini küresel bir sorun haline getiren en önemli etken ise toprak ve sularda yeterli miktarda iyot bulunmaması.

İyot eksikliği nedeniyle ortaya çıkan tiroit hastalıklarının başında ise guatr geliyor. İstatistiklere göre dünyada yeterince iyot alamadıkları için 740 milyon kişi guatr hastası.

İyot eksikliğinin belirtileri:

İyot eksikliğine bağlı olarak tiroit hormonu üretilemediğinde metabolizma yavaşlıyor. Kilo alma eğilimi en yaygın şikâyetlerden biri. Bununla birlikte halsizlik, üşüme hissi, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, ciltte kalınlaşma, kabızlık, soğuğa tahammülsüzlük, saç ve tırnaklarda kırılma, adetlerde düzensizlik ve unutkanlık zamanla ortaya çıkan yakınmalar arasında. Daha ilerlemiş durumlarda ise dikkat eksikliği, odaklanma sorunu, depresyon, duygu durum bozuklukları, kalp ve akciğer yetersizliği gelişebiliyor. İyot eksikliğinin uzun dönemde kadınlardaki en önemli etkilerinden biri ise infertilite (kısırlık).

Önlenebilir zekâ geriliği:

Gebelik ve emzirme döneminde ise iyot eksikliği çok daha fazla önem taşıyor. Ciddi iyot eksikliği yaşayan annelerde, düşük, erken doğum, doğumsalanomaliler, bebekte hipotiroidi (kretenizm), zekâ ve gelişme geriliği, işitme ve konuşma bozuklukları görülebiliyor. Yeni doğanda hipotiroidiyi erken tespit edebilmek için her doğan bebekte TSH hormon kontrolü yapılması gerekiyor.