Sayı : 503   **
Ribat Dergisi Aralık 2016

Yaşama(ya) Dair

Kadir Demirlenk

"Fitne" ye Karşı Cemaat Olabilmek

  • 31 Mayıs 2023
  • 227 Görüntülenme
  • 486. Sayı / 2023 Haziran



Hz. Peygamber(sav)in hadislerinde de fitne konusuna çeşitli yönleriyle dikkat çekilmiştir. İnsanlar arasında karışıklık çıkarma, savaş ve adam öldürme, mal ve evlatlar, kadın, dünyalıklar, kıyametin bazı küçük alametleri, bidat ve bidatçiler, deccal ve mesih, ölüm ve hayat, borç, fakirlik, zenginlik gibi hususlar fitne olarak haber verilmiş kendisi bunlardan Allah’a sığınmış, ashab ve ümmet uyarılmıştır.

 

 

Toplumu ifsat eden fitne ve fesatlar yalnız başına kolayca mücadele edilecek ve başa çıkılacak olaylar değildir. Bunlarla mücadele birlik ve beraberlik ister, cemaat şuuru ve gayreti ister, çok yönlü güç ve çaba ister. Bu fitnelerden ancak basiretli bir toplulukla hareket edildiği zaman korunulabilir ve başa çıkılabilir.

 

 

“Fitne” kelimesi, sözlükte “altın ve gümüş gibi değerli madenleri saflığını anlamak için ateşte eritmek, derisini daha kolay yüzebilmek için kurbanı sıcak kuma gömmek, kandırmak, gönlünü çelmek, pusu kurarak yol kesmek” gibi sözlük anlamları yanında “sınama, maddî ve manevi sıkıntı, üzüntü, belâ ve felâketle imtihan etme” gibi anlamlarla ifade edilmektedir.

Kur’an-ı Kerim’de 34 ayette fitne kelimesi, 26 ayette de türevleri geçmekte ve başlıca şu manalara gelmektedir: Sınama (ibtilâ), deneme (ihtibâr) ve imtihan (Bkz.Bakara, 2/102; Tâhâ, 20/40, 85, 90, 131); şirk, küfür, müşriklerin Müslümanlara uyguladıkları ve şirke döndürmeyi amaçlayan baskılar (Bkz.Bakara, 2/191, 193, 217; Nisâ, 4/91); sapıklık, sapma, saptırma (Bkz.Mâide, 5/41, 49; Sâffât, 37/162); azap, işkence, ateşe atma (Bkz.Ankebût, 29/10; Zâriyât, 51/13, 14; Burûc, 85/10); düşman saldırısı (Bkz.Nisâ, 4/101); Allah’ın kullarına farklı imkânlar vererek birbirlerine karşı niyet ve tutumlarını ortaya çıkarması (Bkz.En‘âm, 6/53; Furkan, 25/20); günah (Bkz.Tövbe, 9/49); şeytanın hile ve tuzağı (Bkz.A‘râf, 7/27); şeytanın zayıf ruhlu kişilere aşıladığı bâtıl inanç ve kuruntu (Bkz.Hac 22/53); nifak (Bkz.Hadîd, 57/14); delilik (Bkz.Kalem, 68/6) görüldüğü üzere “fitne” kelimesi Kur’an’ da geniş anlamlı ve çokça bir kullanıma sahiptir.(Bkz.Çağrıcı Musatafa, DİA,c.13, s.156-159)

Hz. Peygamber(sav)in hadislerinde de fitne konusuna çeşitli yönleriyle dikkat çekilmiştir. İnsanlar arasında karışıklık çıkarma, savaş ve adam öldürme, mal ve evlatlar, kadın, dünyalıklar, kıyametin bazı küçük alametleri, bidat ve bidatçiler, deccal ve mesih, ölüm ve hayat, borç, fakirlik, zenginlik gibi hususlar fitne olarak haber verilmiş kendisi bunlardan Allah’a sığınmış, ashab ve ümmet uyarılmıştır. Fitne zamanlarında ve dönemlerinde nasıl hareket edilmesini öğütlemiştir. “Yakında büyük fitneler olacak, o fitnelerde (yerinde) oturanlar ayaktakilerden, ayaktakiler yürüyenlerden, yürüyenler koşanlardan, daha hayırlı olacaklar. Kim o fitne içinde bulunmuş olursa, ondan uzak dursun. O zaman bir iltica yeri, sığınacak mekân bulursa ona sığınsın.” (Buhari, “Fiten”, 9)

Fitne ve fesadın kavram çerçevesi bu kadar geniş olunca onunla ilgili alınacak tedbirlerin de çeşitli ve farklı olması gerekir. Alınacak tedbirlerin nasıl olması gerektiği hususunda Kur’an ayetleri ve Hz. peygamberin tavsiyeleri bizlere rehberlik yapmaktadır. Fitneden maksat Kuran'da kastedilen bütün manalardır. Bu fitnenin sebebi; nefsimiz, şeytan, aile fertleri, dünyalıklar, inanç ve ahlak yönünden yanlış düşünceye sahip insanlar olabilir

Yazının Devamı İçin Abone Olmalısınız

486. Sayı Haziran 2023