Ne vakit kendimize iyi bir insan olup olmadığımızı sorduk? Belki de hiç. Çünkü zaten iyi insan - kötü insan ayrımının sadece hikâyelerde, romanlarda, filmlerde kurgusal karakterler için geçerli olduğunu düşünürüz. Bu ayrım, söz konusu kendimiz olunca ortada merak duymayı gerektirecek bir durum yoktur. Biz zaten tabii olarak iyiyizdir. Bunun sorgulanması bile tuhaftır.

kendi vicdanımızda “iyi bir insan” olduğumuzu düşünürüz. Bazen hatalar yaparız, ama yine de “hata yapan iyi bir insanızdır.” Bazen hatalarımız başkalarına zarar verir; onlara acı çektirir. Ama biz hala “bilmeden hatalarıyla başkalarını üzen insanızdır.” Bazen bilerek ve isteyerek başkalarına acı çektiririz. Fakat o vakit bile hala “hak edene hak ettiği muameleyi yapan bir insanızdır.” Ve bazen hak edene hak ettiği muameleyi tekrar tekrar yaparız. Bundan üzüntü duyduğumuz, hatta pişman olduğumuz da olur. Ama biz yine de henüz hala kötü bir insan değilizdir. Olsa olsa muhatabımız bizi buna itmiştir; o suçludur. Muhatabımız suçlu değilse bile koşullar bizi buna zorlamıştır. Suçlu koşullardır, amirlerimizdir, toplumdur, sistemdir, hayatın böyle gelmiş, öyle giden düzenidir. Ve biz hiçbir zaman kötü bir insan değilizdir, olmamışızdır.

Hep iyi bir insan olduğumuzu düşünürüz, çünkü doğamız iyi bir insan olmak üzere tasarlanmış olsa gerektir. En azından doğası itibariyle kötü bir insan olarak dünyaya gelmeyiz. Filmlerde kötülükleriyle övünen kötüler bile güce taptıkları için ve gücü elde etmek yeryüzündeki en büyük iyilik olduğu için aslında iyinin peşinde koşan kötü gibi gözüken bir tür iyilerdir. Yeryüzünde inanarak ve içtenlikle gurur duyarak “ben kötü biriyim” farkındalığına sahip bir tek insana rastlamak hiç mümkün mü.