Batı uygarlığı, “neseb”e dayanır; ben’e yani. Nesep, kişinin kendisini, ben’ini merkeze yerleştirmesidir. O yüzden Batılılar, “benim derdim seninle!” der. Modern sömürgecilik ve emperyalizm tarihi buna tanıklık eder. İslâm medeniyeti, edeb’e dayanır; hakikat’e yani. Edeb, kişinin Yaratıcı karşısındaki konumunu bilmesidir. O yüzden Müslümanlar “benim derdim benimle!” der.

Edeb’e dayalı bir medeniyet, ben’ini merkeze almadığı için, bencilleşmez, insanlar, varlıklar ve dünya üzerin/d/e hâkimiyet kurma kaygısı gütmez; hem hakikatin izini sürme kaygısıyla hareket eder, hakikati bütün görünür görünmez yönleriyle idrak etme cehdi gösterir; hem de bütün varlıklar ve insanlar arasında adaleti, hakkaniyeti, merhameti hâkim kılma kaygısıyla hareket eder; o yüzden sadece kendisi gibi inananlar arasında değil bütün insanlar, varlıklar arasında kardeşlikler yeşertir.

Küresel sistem, dünya üzerindeki hegemonyasını, İslâm dünyasına diz çöktürmesine borçlu.

İslâm dünyasının hem zihnen hem de fiilen köleleştirilmesine ve tarihten çekilmiş olmasına.

Batı uygarlığı, öteki üzerinden tanımlar kendini. Kötü üzerinden. En kötü üzerinden hem de.

Neden peki?

Bir kendi olmadığı için. Kendi, özü, fıtrat’ı yani.

Özü olmadığı / fıtratını yitirdiği için de özgür değildir.

O yüzden özgürlük arayışları, en temel oluş ve varoluş kaygısıdır Batılıların.

Batı aklı, değillemeci’dir. Hem ötekini tanımadan reddeder. Tanımayız ki. Kendi olmayan, yani özü olmayan, başkasını, başka kendi’leri, başka öz’leri nasıl tanısın ki!

Hem de kendi’ni, değilleyerek, yani kendi’ni ne olduğuyla değil, ne olmadığıyla tarif ederek, dolayısıyla öteki icat ederek, önce ötekini yok sayarak, sonra da yok ederek kendisini var eder. Kendisini işte bu öteki üzerine ve öteki üzerinden inşa eder.