Sosyal, siyasi, ekonomik, ahlaki sınırlar belirliyor Rabbimiz. Yönetime, yemeye, içmeye, giyinmeye, ticarete, evlenmeye, eğlenmeye, sanata vs. bütün hayatı kuşatacak yasalar koyuyor. Bizi sınıyor. Kulluğumuza ve itaatimize ihtiyacı yok O’nun. Yasaklarından kaçınacak mı, yoksa yasak çizgisini çiğneyerek, haram mı işleyecek? Yönelişlerimizle, tercihlerimizle, fiillerimizle bütün hayat sınavdan başka ne ki!

Helaller ve haramlardan hangisi önünüzde? Hangisi arkanızda? Hangisine yüzümüzü, hangisine sırtımızı dönmüşüz? Hangisinden kaçıyoruz, hangisinin peşinde koşuyoruz? Haramların, günahların, şeytanın peşinden koşarken, gömleği önden yırtılanlara yazıklar olsun!

Âdem’e yasaklanan ağaç “Lâ”yı temsil ediyor. Nuh’un gemisi de “İllâ”yı temsil ediyor. Ağaç, cevabını gemide buluyor. Ağaç ve gemi… Yasak ve davet… Haram ve helal… Birinden kaçış, diğerine sığınış… Ağaç nasıl ki bütün yasakları / haramları temsil ediyorsa; gemi de bütün emirleri ve helalleri temsil ediyor. Bu teşbihler / benzetmeler ile; yasaklarına “Hayır.”; buyruklarına ise; “Evet.” dememiz gerektiğini misal vererek açıklıyor Rabbimiz.

Âdem (as)’ın karşısına ağaç olarak çıkan yasak ağaç, Hz. Yusuf (as)’ın karşısına Züleyha olarak çıkıyor. Talut’un Müslüman askerlerinin karşına nehir olarak çıkıyor. Nuh (as)’ın kavminin karşısında tufan oluyor. Bir toplum, cumartesi günü avlanma yasağıyla deneniyor. Bir bakıyorsunuz; Hz. İbrahim’in karşısına putlar olarak dikiliyor yasaklar. Nemrut oluyor… Musa’nın karşısında Firavun oluyor. Son elçinin karşısında Ebucehil, Ebuleheb…

Bunlar birer sembol. Yaklaşılması haram olan soyut kavramların somutlaşması, şekle bürünmesidir. Önemli olan; (soyut veya somut, nesne veya kişi) Allah’ın yasak kıldığı her şeyden uzak durmaktır. Haram kıldıklarına yönelmemektir. Bize düşen budur. Rabbimiz, yaklaşmamızı istemediği yasaklarla bizi sınıyor. Kendisinin buyruğuna mı uyacak kulları, yoksa şeytanın sözüne mi aldanacaklar!

Oruç tutuyorsunuz. Allah’ın size helal kıldığı bazı şeyler bile belli bir zaman diliminde yasaklanıyor. Deneniyorsunuz. Allah’a olan itaatiniz sınanıyor. Bu defa helaller, yasak ağaç oluyor belli bir zaman. Helal yiyeceklere ve içeceklere, helaliniz olan eşinize yaklaşmıyorsunuz oruçlu iken.