Yaşama(ya) Dair
İnsan fıtratı beşerî ilişkilerde insanın fıtri konumuna göre muamele etmeyi gerektirmektedir. Bireylerin toplum içerisindeki konum ve rollerine göre de ilişkilerin çerçevesi belirlenmiştir. Aynı kişiler farklı rolleri ve konumları sebebiyle farklı ilişkilerin içerisinde olmak durumundadır.
Mahlûkat, insanın emrine amade kılınmış bir emanettir. İnsanın yaratılış gayesine uygun, halife olarak yaşaması için ona tevdi edilmiştir. Bu ilişkide hedef ve gaye, yeryüzünde fesat çıkarmamak, zulüm ve haksızlıkla mücadele etmek ve yeryüzünü ıslah etmektir.
Hayatın bütün alanlarında ölçüler ve esaslar belirleyen, sınırlar çizen Rabbimiz beşerî ilişkilerin esaslarını da belirlemiş, Kur’an ayetleri ve Hz. Peygamberin uygulamalarıyla bizlere öğretmiştir.
İnsanların anne-babaları, eş ve aileleri, akrabaları, komşuları, kadın-erkek, amir-memur, işçi-patron, yöneten-yönetilen, gayr-i müslim tebaa ile ilişkiler ve bu ilişkilerin üzerine bina edildiği hukuki normlar bunların en güzel ifade edilenleridir.
Sayılan bireyler arası ilişkileri, yaratıcının belirlediği ölçüler çerçevesinde din, hukuk, ahlak, örf ve adetler şekillendirmektedir.
Beşerî ilişkilerin çerçevesi belirlenirken birçok gaye- maksat gözetilmiş ve bu ilişkiler hikmet üzere bina edilmiştir. Din ve ahlak esaslı ilişkilerin temeli, yüce yaratıcı ve onun elçileri aracılığıyla şekillendirilmiştir. Yaratılanı en iyi bilen ve tanıyan yaratıcıdır. Bu yüzden insani ilişkilerde de yaratıcının hükümleri esas alınmalıdır.
Dinlerin, özelde İslam'ın, gönderiliş gaye ve maksatları şu beş esas üzerine mebnidir. Din bu esasları korumakla mükelleftir. Müslüman bireyler kendi dışındaki insanlarla iletişim kurarken bu esasları göz önünde bulundurmalıdır:
- Dini muhafaza
- Aklı muhafaza
- Nesli muhafaza
- Nefsi muhafaza
- Malı muhafaza
Beşerî ilişkilerde ölçü ve sınırlamanın en temel esaslarını şu şekilde ifade edebiliriz:
- İnsan fıtratı beşerî ilişkilerde insanın fıtri konumuna göre muamele etmeyi gerektirmektedir. Bireylerin toplum içerisindeki konum ve rollerine göre de ilişkilerin çerçevesi belirlenmiştir. Aynı kişiler farklı rolleri ve konumları sebebiyle farklı ilişkilerin içerisinde olmak durumundadır. Baba olan bir kişi aynı zamanda evlat, eş, akraba, komşu, yönetici, yönetilen vb. farklı konumlarda yaşamaktadır. Bu konumlarına ve rollerine göre hareket edilmelidir.
