Kıskanç insanlar, kendilerinden üstün imkânlara sahip olan kimseleri sevmezler. Çünkü bunlar, ruh sağlığı bozuk insanlardır. İçleri, gam, keder, üzüntü, tul-u emel, hırs ve açgözlülükle dopdoludur. Onlar, kendi mutluluklarını başkalarının mutsuzluğu üzerine bina etmek isterler. Bu insanların içi bozuk olduğu için, davranışları da bozuktur.

Kıskançlık, hak edenin elindeki nimetin elinden alınmasını arzu etmektir. Kıskanç kimselerde bu durum, başkasının elindekine razı olmamakla kalmaz, bunun ilerisi, o nimetin ötekinin elinden alınması için özel bir çalışma yapmaya, ona zarar vermeye kadar gider. Bunun ilacı ve tedavisi kıskançlık hastalığının gıpta ahlakıyla değiştirilmesidir.

“Hocam günlük yaşamda diğer insanlara karşı kötü düşünmemeye çalışan birisiyim. Bazen bir arkadaşım ya da yakınımın başına gelen bir olayda içimde kıskançlık duygusu oluşup, ona karşı istemeden bu his içime gelebiliyor. Aslında içimde oluşan bu duyguyu kendimde sevmiyorum. Kıskançlık vb. gibi içimize gelen bu duygular dolayısıyla günaha girer miyiz, kıskançlık hastalığından nasıl kurtulurum?”

Kıskançlık ve çekememezlik, hak edenin elindeki nimetin elinden alınmasını arzu etmektir. İslâm ahlâkında kötülük sebebidir. Bir tür ruh hastalığına, bencillik eğilimi güçlü olan kimseler yakalanabilir. Bu kimseler her konuda başkalarının kendisinden üstün konumda olmasına asla tahammül edemezler. Kıskançlık hastalığı onları bir tür bunalıma sokar. Bu sebeple ayette kıskançlığı tutan hasetçinin kötülüğünden Allah’a sığınmak istenmiştir. (Bkz. Felak, 113/5; ayrıca bakınız. Bakara, 2/109) Çünkü kıskançlık, kişinin kendisi ile sınırlı kalmaz başkasına zarar verme potansiyeli büyük bir hastalıktır.

İnsan niye kıskançlık ve çekememezlik hastalığına tutulur? Kıskançlığın sebeplerini birkaç maddede özetlemek mümkündür:

Bunlardan ilki, gayeye ulaşamama korkusudur. Birileri, alın teriyle, adeta tırnaklarıyla kazıyarak bir yerlere gelmeye çalışır. Kıskanç insan ise; terlemeden, yorulmadan, emek ve çaba sarf etmeden kısa yoldan köşe dönmeciliğe tevessül etmek suretiyle, asıl hak edenin geleceği makama göz diker. Amaçladığı gayeye ulaşmak adına, hak eden kimseye hak ettiği yolu kapatabilmek için her türlü ahlaksız davranışı meşru görür. Bunun adı ister iftira olsun, ister çamur atmak olsun, isterse belden aşağı vurmak olsun, fark etmez. Kıskanç insan bu yolda, her türlü ayak oyunları oynamayı mubah görür.