İnsan dışındaki varlıklar, Allah’ın buyruğuna boyun eğerek harfiyen uyarlar. Onlar için sınav söz konusu değil. Fakat Allah, Âdemoğluna akıl, irade, düşünme ve sorumluluk yüklemiş. Dünya hayatı bitende bütün yaptıklarından sorulacak ve karşılığını görecektir insan. Ekolojik dengeyi; -sorumluluğunun bilincinde olmayan- insan bozuyor.

Ekolojik denge; insan, hayvan ve bitki gibi canlıların ve bunların çevreleri arasındaki irtibat, tertip düzen ve dengedir.

İnsanlar, hayvanlar ve bitkiler... Hepsinin birbirleriyle kaçınılmaz bir ilgi vebağları olduğu gibi; her türün kendi arasında da ilgi, iletişim, denge (hatta yardımlaşmaları) söz konusudur.

Allah Teâlâ, yarattıklarını; kaba saba bir şekilde yaratıp öyle kendi hallerine bırakmamış. Dengeli, düzenli, ölçülü, uyumlu ve en güzel şekilde yaratmıştır. (Bkz. Secde, 32/7)

“(Allah) seni (insanı, en mükemmel şekilde) yarattı ve(bütün organlarını) düzeltti, düzenledi, dengeli, uyumlu, ölçülü, mükemmel bir biçim verdi.” (İnfitar, 82/7)

Hayvanları da O yarattı. Bazısı havada uçar, bazısı denizde yüzer, bazısı karada yaşar.

Aynı suyu içen ve aynı toprakta yetişen;kokuları, tatları, renkleri, şekilleri farklı nice güzel bitkileri de yaratan O’dur. (Bkz. Şuara, 26/7; Kaf, 50/7; Nebe, 78/15)

Gökleri, yeri ve arasında ne varsa her şeyi yaratan O’dur.

İnsan aklının zorlandığı bu müthiş, fevkalade, mükemmel düzen ve denge Allah’ın yaratma gücünü, kudretini ve büyüklüğünü göstermektedir. O, subhandır, ekberdir, kadirdir. Övülmeye O’nun kadar kim layık olabilir!

İnsan dışındaki varlıklar, Allah’ın buyruğuna boyun eğerek harfiyen uyarlar. Onlar için sınav söz konusu değil. Fakat Allah, Âdemoğluna akıl, irade, düşünme ve sorumluluk yüklemiş. Dünya hayatı bitende bütün yaptıklarından sorulacak ve karşılığını görecektir insan.

Ekolojik dengeyi; -sorumluluğunun bilincinde olmayan- insan bozuyor. Bu nedenle insanı uyarıyor Rabbimiz:

“Islahından (düzenli, tertipli, ölçülü, dengeli ve uyumlu bir şekilde yaratılmasından)sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın. (fesat çıkarmayın, düzenini bozmayın.)” (Araf, 7/56, 74)

Dikkat edilirse sadece; “İnsanlar arasında bozgunculuk yapmayın.” denmiyor; “Yeryüzünde” deniyor. İnsanıyla, bitkisiyle, hayvanıyla, çevresiyle… yiyeceğiyle, içeceğiyle, havasıyla, toprağıyla, suyuyla bütün “Yeryüzünün” korunması, kirletilmemesi, israf ve ifsat edilmemesi, dengesinin bozulmaması isteniyor.

Her şey insanın istifadesi için yaratıldı ve insana emanet edildi. İnsan, yeryüzünün halifesi kılındı. Yararlanın fakat kimyasal maddeleri ve arıtılmamış atık suları derelere, nehirlere, denizlere akıtmayın. Ormanları yakmayın. Genlerle oynamayın. Kimyasal zirai ilaçlar yerine; ekolojik dengeyi bozmayan zararsız canlılar kullanın. Sağlığa zararlı; koruyucu, renklendirici, tatlandırıcı gibi katkı maddelerini yiyecek ve içeceklere katmayın mesajını alıyoruz ayetten.