اَلْحَقُّ

El-Hakk; Varlığı hiç değişmeden duran. Hakk, varlığı hakikî bulunan zâtın ismidir. Yani, varlığı daima sabittir. Allah Teâlâ’nın zâtı, yokluğu kabul etmediği gibi, herhangi bir değişikliği de kabul etmez. Hakikaten var olan yalnız Allah’tır.

Allah’ın bu isminden nasibini almış olan kul, kendisini fâni - bâtıl kabul eder. Allah’tan başkasını asla Hakk görmez. Kul hak olsa da kendi kendine hak değildir. Bilâkis Allah ile Allah’ın vücudu ile haktır. Zira kul, kendi kendine değil, O’nunla vardır. Kendi zâtı itibariyle ise fanidir, bâtıldır. Eğer Allah yaratmamış olsaydı yok olacaktı.

EL-HAKK: Sözlük anlamı; Yakîn, sabit ve şüphe olmayan şey. Hüküm, fasıl ve kaza olunmuş iş, adâlet, İslâm, mal, mülk, vacip, sadık, lâyık, yaraşır, şans ve hisse anlamlarına gelir.

Hakk’ın çoğulu; hukuk ve hıkâk’tır. Hakkın bu çeşit anlamları, “kesin olarak sabit olma ve gerekli olma (sübût ve vücûb)” (Esmâ-ül-Hüsnâ, Heyet, s.468) kavramında toplanır.

El-Hakk; “İnkârı caiz olmayan sabit şey, doğru, doğruluk, adâlet, hikmet, hikmete uygun vuku bulan hüküm, görev, gerekli, ahenk, uyum, uygunluk, pay, hisse ve var olma anlamlarına gelir.”(Esma-i Hüsna, Doç. Dr. İsmail KARAGÖZ, s.126)

El-Hakk; Gerçekten var olan, varlığı kesin ve zorunlu olan,

El-Hakk; İnkârı câiz olmayan, varlığında şüphe bulunmayan,

El-Hakk; Zâtının kemâlinde ve sıfatlarında, isimlerinde gerçek olan,

El-Hakk; Ulûhiyetinde ve ilâhlığında haktır. O’ndan başka tapılan her şey bâtıldır,

El-Hakk; Rubûbiyetinde haktır. Yaratma ve yönetme O’na aittir,

El-Hakk; Eşyayı var eden, gerçek anlamda mülk sahibi olan,

El-Hakk; Varlığı hiç değişmeden duran. Hakk, varlığı hakikî bulunan zâtın ismidir. Yani, varlığı daima sabittir. Allah Teâlâ’nın zâtı, yokluğu kabul etmediği gibi, herhangi bir değişikliği de kabul etmez. Hakikaten var olan yalnız Allah’tır.

El-Hakk; Hakkı izhar eden, hakîkâtin eşsiz, benzersiz kaynağı,

El-Hakk; Mutlak adâlet sahibi; fiillerinde âdil olan,

El-Hakk; Ahirette hakkı bâtıldan ayıran, hak sahiplerine haklarını zalimlerden alıveren.

İmam Gazâlî (ra) Hakk ism-i şerifi hakkında der ki: “Bu isim, bâtıl kelimesinin zıddıdır. Eşya zıddı ile anlaşılır. Her bir haber:

a) Ya mutlak bâtıldır,

b) Ya mutlak haktır,

c) Veya bir yönden haktır, diğer yönden bâtıldır.

Zâtı itibariyle imkânsız olan, mutlak bâtıldır. Zâtı itibariyle vacip/zaruri olan, mutlak haktır.” (İlâhî Ahlâk Esmâül Hüsnâ, İmam Gazâlî, s.264)