YaÅŸama(ya) Dair
Kur'an-ı Kerim'in en güzel ve en doğru şekilde okunup anlaşıldığı, hayata geçirildiği dönem şüphesiz ki Hz. Peygamber'in dönemidir. Bu dönem, İslâm dininin kemale erdirildiği, İslâm düşünce tarihinin de en saf ve en katıksız olduğu dönemdir. Sonraki dönemlerde de bu döneme benzer anlama, yaşama ve düşünme faaliyetleri olmuşsa da bunlarda bu dönemdeki kadar saf, temiz ve istikrarlı olamamıştır.
Müslümanlar arasında, Hz. Osman'ın şehit edilmesiyle yakılan fitne ateşi sönmek bilmemiş ve ilk ayrılıkların tohumları böylece atılmıştır. Dâhili ve harici sebeplerle Müslümanlar arasında ciddi manada fikri ayrılıkların ve fiili çatışmaların meydana geldiği, Harici ve Şii fırkalar gibi düşünce akımlarının ortaya çıktığı, Kur'an ve Sünnet'ten sapmaların başladığı ilk dönem de bu dönem kabul edilir.
Tefsir usulü kitaplarımızda, Kur'an'la ilgili çeşitli tarifler vardır. Bu tarifler büyük ölçüde bir araya getirilerek şöyle bir tarif yapılmıştır. Kur'an; "Allah tarafından Cebrail vasıtasıyla mahiyetini idrakte zorluk çekilen bir yolla (vahiy) son peygamber Hz. Muhammed'e indirilen, mushaflar da yazılı, tevatürle nakledilen, okunmasıyla ibadet edilen, Fatiha suresi ile başlayıp Nâs suresi ile biten, başkalarının benzerini getirmekten aciz kaldığı, Arapça muciz bir kitaptır." (Birışık,"Kur'an", DİA) Bu tarifte dikkatimizi çeken önemli hususlar; Kur'an'ın Allah tarafından Hz. Peygamber'e vahiy yoluyla indirilmesi, tevatürle nakledilmesi, kendisiyle ibadet yapılması ve mucize olmasıdır. Kur'an, hem lafız hem de içerik yönüyle diğer kitaplardan farklıdır. Kur'an lafzının bu farklılığını(icazını) tefsir âlimlerimiz değişik yönlerden ele almışlardır. Kur'an-ı? Kerim'in icazını oluşturan ve onu diğer metinlerden ayıran hususlar şu şekilde sıralanabilir.
Dili ve üslubu, lafız ve mana dengesi, gönüllere tesir edişi, ses ve terkiplerinde ortaya çıkan ahenk, edebî tasvir, edebî türlerin hepsinde mükemmel oluşu, aynı anda farklı seviyelere hitap etmesi, akla duyguya dengeli olarak hitap etmesi, ğayb âlemine ilişkin haberler vermesi, bazı ilmî icatlara işaret etmesi, içerisinde çelişkinin bulunmaması gibi hususlardır.
Kur'an, lafzen icaz oluşunun yanı sıra içeriği ile de tam bir mucizedir. Hatta içeriği lafzî icazlığından daha da önde gelir. Kur'an'ı diğer kitaplardan, Kur'anî düşünceyi diğer düşünce sistemlerinden farklı kılan da kendine has bu özelliklerdir.
Kur'an ayetlerine göre Kur'an'ın özelliklerinden bir kısmını şu şekilde sıralamak mümkündür.
-Kur'an; Allah katından kulu Hz. Muhammed'e insanları uyarmak için indirilmiş bir kitaptır.
-İçine hiçbir batılın karışmadığı, korunmuş, kendisinde şüphe ve eğrilik bulunmayan, ayetleri açıklanmış bir kitaptır.
-Müminler için hidayet, şifa, rahmet, öğüt, uyarıcı ve müjdeci olan bir kitaptır.
-İçinde muhkem ve müteşabih ayetlerin bulunduğu, kendisiyle ibadet olunan, müminler arasında hüküm kaynağı olan, hakk üzere indirilmiş bir kitaptır.
-İnsanları karanlıktan aydınlığa çıkarıp, dosdoğru yola ileten, kendisine tutunulan, hakkı batıldan ayıran bir kitaptır.
-Sözlerin en güzeli olan, içinde insanların kulluğu için her şey bulunan, insanları aciz bırakan, hikmet dolu, şerefli, yüce bir kitaptır.
-İnsanların anlaması için kolaylaştırılmış ve ayetleri açıklanmış, içinde açıklayıcı meseller bulunan, nur dolu, mübarek bir kitaptır.
-Müminlerin imanını, inkârcıların küfür ve nefretini artıran, insanlara ruh ve hayat veren bir kitaptır.
-Hz. Peygamber' in ifadesiyle sözlerin en güzeli olan bir kitaptır.
Her düşünce sisteminin kendine has özellikleri vardır. Bu özelliklerin biri ve bir kaçı diğerinde de bulunabilir. Ancak Kur'an düşüncesini bu sistemlerden ayıran husus, özelliklerinin yalnızca kendisine has olmasıdır. Kur'an düşüncesinin özelliklerini Kur'an ayetlerinden ve Hz. Peygamber'in hadislerinden, sünnetinden ayrı düşünmek imkânsızdır.
Bu özelliklere sahip kitabın düşüncesi de bu hususları ihtiva etmesi ve en azından bunlara dayanıp bunlardan kaynaklanması gerekmektedir. Buradan hareketle Kur'an düşüncesini; "Kaynağını vahiyden alan, içine hiçbir batılın karışmadığı İslâm Düşüncesi" şeklinde ya da "Kur'an'ın ihtiva ettiği ve Hz
Yazının Devamı İçin Abone Olmalısınız
