Kıssaların diliyle ifade edersek; muhsin: Âdem'e ve Âdemoğluna yasak olan ağaçta sembolleşen (Allah'ın yasakladığı her şeyi) terk eden; Nuh'un kurtuluş gemisinde sembolleşen vahye koşan insandır.

Bir Müslümanın; Allah'ın rızasını gözeterek, kulluk bilinci ve niyetiyle, vahye uygun olarak inanması, düşünmesi, zikretmesi; yaptığı bütün işleri, sözleri ve davranışları ihsandır, salih ameldir, ibadettir.

İnsan için hayat; inanmak ve ihsan sahibi olmaktan başka nedir ki? Yeryüzüne gönderiliş amacımız da bu değil mi? Bunun için yaratmadı mı Rabbimiz bizi? Allah'a itaat ve kulluk da budur işte. Bunu istiyor Rabbimiz bizden. Bunun için yarattı. Göklerin, yerin ve dağların yüklenmekten çekindiği, insanın yüklendiği sorumluluk da bu. (Bkz. Ahzab, 33/72) Dünya hayatımız bitende, sınavımız da imanımızın ve ihsanımızın tartılışından olacak.

İman; Allah'a ve Allah'ın, elçileri aracılığı ile bildirdiği vahyin tamamına kuşku, şek ve şüphe duymadan, hür düşünce ve iradeyle, bilerek, bilinçli olarak, gönül rahatlığıyla inanmak, doğruluğunu kabul etmek ve onaylamaktır. Bu filin failine Mümin deniyor.

İman edenin, yüklendiği sorumluluğu hakkıyla yerine getirmesi ise ihsandır. Müslümana yakışır şekilde yaşamaktır ihsan.

Allah'ın, -insanlara duyurmaları için- elçilerine vahiy yoluyla bildirdikleri haberlere inanmak iman; hayat yolunun trafik işaretleri olan Allah'ın emir ve yasaklarına uymak ise ihsandır.

Allah'ın elçisinin, Allah'tan getirdiği bütün haberlere derin bir sadakatle inanan, hayat yolculuğunda -mutlu gününde de, sıkıntılı gününde de- Kur'an'ın elini hiç bırakmayan, gözünü ondan ayırmayan, kulağı onda olan; gönlü, Kur'an zikri ile dolan; kalbi, Kur'an ile mutmain olan, her baktığına Kur'an penceresinden bakan insan mümindir. Allah'ın elçisini örnek alarak Kur'an'daki hükümleri hayatının temel ilkeleri bilip yerine getiren mümin insan ise muhsindir.

İhsan sahibi olan bir Müslüman, Rasul'e kulak vermeyene kulak vermez, vahyi umursamayanı umursamaz. İnancına ve ibadetine saygı duymayana saygı duymaz. Onun inanç dünyasının mimarı Allah'tır. Düşüncesi, vahiyden beslenir. Fiilleri, vahiy ile biçimlenir.

İman olmadan, ihsan olmaz. İhsan olmadan iman olgunlaşmaz.

Aslında ihsan kelimesi, iman ve İslam kelimelerini de kapsıyor. İmandan ve İslam'dan daha iyi, daha güzel (ahsen) ne olabilir! İman da, İslam da Allah'ın en güzel ihsanıdır kullarına.

Kur'an'da ve Peygamberimizin hadislerinde çeşitli yönleriyle yer yer Müminlerin ve Müslümanların özellikleri anlatılıyor